SKODA: PROJEKT Š978 – JEDNA TRZECIA PROGRAMU NOV

Decyzją Ministerstwa Przemysłu Czechosłowacji z roku 1955 czechosłowaccy konstruktorzy otrzymali zadanie stworzenia całkowicie nowego samochodu dla „szerokich mas pracujących”.

W tym czasie wdrażano produkcję modelu 440 (Spartak), pojazdu mającego w założeniu pełnić rolę przejściową i opartego o przedwojenne rozwiązania techniczne rodziny Popular.

---

Zobacz także:

HISTORIA/OLDTIMERS

---

 

Škoda 440 miała dostarczyć dewizowych środków, potrzebnych kulejącej, gwałtownie znacjonalizowanej gospodarce na sfinansowanie nowych przedsięwzięć, w tym programu nowego samochodu osobowego (NOV- Nový Osobni Vůz).

Przekazane przez ministerstwo przedstawicielom biura konstrukcyjnego, wymagane parametry przyszłego pojazdu okazały się na tyle radykalne, że oznaczały ostateczne pożegnanie wprowadzonej w latach 30. rewolucyjnej koncepcji centralnej ramy rurowej. Do określonej masy całkowitej kompletnego pojazdu zbliżyć się mogła wyłącznie konstrukcja w pełni samonośna, oparta na sztywnej i lekkiej płycie podłogowej.

Jeszcze w tym samym roku, niezależne zespoły konstruktorów, pod przewodnictwem najwybitniejszych inżynierów wywodzących się z okresu międzywojennego, rozpoczęły prace nad prototypami, opracowywanymi według trzech koncepcji: zblokowanego przedniego (976) i tylnego układu napędowego (977/I oraz 977/II) oraz z klasycznym rozmieszczeniem elementów pędnych (978).

Opracowanie pojazdu mogącego w szybszym tempie zaspokajać motoryzacyjny głód mieszkańców Czechosłowacji stało się iście priorytetowe. Spartak, choćby przez technologię budowy oraz jej tempo, nie był w stanie spełnić tego zadania. Przypomnijmy, że zupełnie niedługo przed jego wprowadzeniem, w roku 1952, w całym kraju nową Skodę nabyły jedynie… 53 osoby.

Wszystkie trzy projekty zostały zakończone w roku 1956 i natychmiast rozpoczęto ich próby drogowe. Widoczny na fotografiach prototyp, oznaczony jako Škoda 978, posiadał klasyczny układ napędowy z wzdłużnie umieszczonym, jednolitrowym silnikiem OHV chłodzonym cieczą. Jednostka napędowa była zgodna z wykorzystywanymi w prototypach 976 i 977/II. Całkiem obszerne nadwozie prototypu, tuż po jego ukończeniu i przed oficjalną prezentacją latem 1956 roku, poddano drobnej kosmetyce – dodając dwubarwne lakierowanie oraz subtelniejszy wlot powietrza. Ze wspomnianej trójki projekt Š978 został odrzucony w pierwszej kolejności. Był najdroższy w produkcji, najbardziej materiałochłonny i najmniej postępowy w stosunku do rozwiązań międzywojennych.

Istniała obawa, że zostanie potraktowany przez Ministerstwo jedynie jako głębsza modernizacja modelu Spartak, co pokrzyżuje plany uzyskania finansowania na potężną rozbudowę fabryki i wdrożenie nowych technologii. Zbudowany w jedynym egzemplarzu pojazd nie zachował się do dnia dzisiejszego.

Dane techniczne prototypu Škoda Š978 (Typ 978), 1956
– silnik: rzędowy, czterocylindrowy, rozrząd OHV, chłodzony cieczą, chłodnica naporowa z przodu pojazdu, umieszczony wzdłużnie z przodu, napęd kół tylnych
– średnica cylindra: 68 mm, skok tłoka: 68 mm, objętość skokowa: 988 ccm
– zasilanie: gaźnik Jikov 32 SOP
– stopień sprężania: 7,5:1
– moc maksymalna: : 41 KM przy 4600 obr./min
– prędkość maksymalna: 110 km/h
– średnie zużycie paliwa: 7,5 l/100 km
– instalacja elektryczna: o napięciu 12V, prądnica 130W
– układ smarowania: ciśnieniowy
– skrzynia przekładniowa: czterostopniowa, manualna
– układ hamulcowy: na wszystkich kołach hamulce bębnowe, hydrauliczne
– ciekawostka: program NOV o mało nie doprowadził do przeforsowania koncepcji przedniego, zblokowanego układu napędowego – brakło niewiele, by powszechne dziś rozwiązanie wśród pojazdów popularnych ujrzało w marce światło dzienne w roku 1964 zamiast 1987!
– nadwozie: całkowicie stalowe, samonośne
– podwozie: płyta podłogowa zintegrowana z karoserią
– masa własna: 800 kg
– zawieszenie: przednie – oś sztywna, dwa resory wzdłużne (niezależne, wahacze trójkątne, jeden resor poprzeczny), tylne – półosie pędne wahliwe, jeden resor
– ilość zbudowanych egzemplarzy: 1 prototyp

Autor: Tomasz Orlik
Fot.: archiwum Škody