W całej 100-letniej historii Mazdy znajduje się długa lista pojazdów użytkowych, które zostały wyprodukowane, aby zarabiać na życie.
Od trójkołowców po pickupy, od furgonetek po ciężarówki i od autobusów po kampery -powstało wiele interesujących pojazdów, które przewoziły, dostarczały i transportowały na przestrzeni kolejnych dekad.
Zobacz relacje:
W rzeczywistości pierwszym produktem oznaczonym jako Mazda był dokładnie taki typ pojazdu: trójkołowa bagażówka nazwana Mazda Go. Pierwszy pojazd silnikowy wyprodukowany przez firmę Toyo Kogyo, jak wtedy oficjalnie nazywała się Mazda, był urzeczywistnieniem charakterystycznego podejścia firmy do innowacji motoryzacyjnych, ponieważ miał przełomowy tylny mechanizm różnicowy i bieg wsteczny.
Wprowadzona do sprzedaży w październiku 1931 r. Mazda Go Typ-DA wyposażona w silnik własnej konstrukcji – chłodzoną powietrzem jednocylindrową jednostkę o pojemności 482 cm³ i mocy 9,4 KM – odniosła sukces, gdyż została zaprojektowana z myślą o wymagających warunkach eksploatacji w rękach japońskich rolników i drobnych przedsiębiorców.
Komercyjny sukces pierwszej wersji Go został następnie powtórzony przez mocniejsze warianty DB, DC oraz KC, dając początek wszelkim innym praktycznym trójkołowym modelom Mazdy, które przez kolejne dekady wytrwale służyły wspierając zarobkową aktywność japońskich klientów marki. To właśnie z myślą o nich pojazdy miały zadaszoną kabinę, chroniącą kierowców przed działaniem czynników pogodowych.
Duchowym sukcesorem Go była zaprezentowana w 1959 r. Mazda K360, która podobnie jak jej poprzednik, była trójkołowcem,. Potwierdzeniem jej sukcesu był wynik 280 tys. sprzedanych egzemplarzy w okresie 10 lat produkcji.
Trwającą już 60 lat produkcję samochodów osobowych japońskiej marki rozpoczął model R360 Coupe, ale Mazda produkowała nadal pojazdy dostawcze. Także w 1959 r. miała miejsce premiera T1100 – noszącego przydomek trójkołowy sumo. Ta ciężarówka była wyposażona w czterosuwowy silnik chłodzony wodą, napędzający tylne koła i pracujący w połączeniu z czterobiegową skrzynią biegów i przewoziła znacznie większe ładunki niż mniejszy K360.
Mocniejsza jednostka T1500 z silnikiem o pojemności 1,5 litra oraz T2000 wyposażona silnik dwulitrowy debiutowały kolejno w roku 1962 i 1965.
Mazda kontynuowała produkcję trójkołowych pojazdów do lat 70., gdy ustąpiły one miejsca bardziej uniwersalnym i konwencjonalnym czterokołowym lekkim ciężarówkom. Najbardziej spektakularny sukces odniósł w tych czasach Romper – debiutujący w 1958 r., który w ciągu pierwszych 12 miesięcy podniósł udział marki w japońskim rynku pojazdów ciężarowych z 4 do 10 proc.
Odnoszący sukcesy Romper został w 1964 r. zastąpiony przez E2000, następnie w 1968 r. przez E2500, a w 1971 r. przez Titana. (dziś jest produkowany dla Mazdy przez Isuzu).
Wczesne lata 60. Były też świadkami debiutu pierwszych modeli pickupów, kolejnego segmentu, w którym globalnie marka jest obecna do dziś – dzięki modelowi BT-50. Pierwszy pickup sprzedawany od 1961 do 1968 r. był mniejszą wersją B360, podczas gdy Porter wyglądając jak „miniaturowa ciężarówka” za sprawą kabiny umieszczonej nad silnikiem był sprzedawany przez dwie generacje od 1970 do 1989 r.
Skromna i oszczędna mikrociężarówka wykorzystywała dwusuwowy, dwucylindrowy silnik, który pozwalał rozwinąć prędkość do około 90 km/h, co czyniło ją idealną do lokalnych dostaw.
Jednak główną linię tradycyjnej gamy pickupów nadała Mazda 1000, będąca wersją pickup modelu Familia pierwszej i drugiej generacji. Od 1961 do 2006 r. sześć kolejnych generacji pickupów serii B było oferowanych w niezliczonych specyfikacjach na wielu rynkach całego świata.
Dzięki pojemności silnika stosowanej w nazwie modelu, przez kolejne dekady realizowana była produkcja na licencji pod różnymi nazwami dla tak różnych od siebie rynków, jak Iran, Kolumbia, Republika Południowej Afryki, Filipiny, Wietnam i Nowa Zelandia. Model ten zapewnił nie tylko globalny zasięg, ale także sukces sprzedażowy. Oficjalnie w Europie widniała w ofercie do 2010 r.
Szczególnym modelem w gamie pickupów był produkowany wyłącznie w latach 1974– 77, napędzany silnikiem Wankla – REPU (Rotary Engine Pick-Up). Zbudowany na eksport na rynki Ameryki Północnej, pod maską skrywał 1,3-litrowy silnik rotorowy 13B zasilany przez cztery gaźniki, co oznaczało, że osiągał obroty do około 7000 obr./min., co było niespotykane w samochodach użytkowych.
Amerykańskie pickupy z lat 70. były zwyczajnie surowe i skromnie wyposażone. Mazda chciała to zmienić dodając do pickupów rozwiązania technologiczne, które zazwyczaj można było znaleźć w samochodach sportowych i które sprawiały, że nabierały dynamiki w prowadzeniu. Właśnie taką konstrukcją był REPU.
Lekkość i małe rozmiary silnika Wankla stanowiły atrybut – kolejnym efektem prac inżynierów był napędzany silnikiem Wankla autobus Parkway, sprzedawany od 1974 do 1976 r. w wersji z 26 lub 13 siedzeniami. Rozwijający maksymalną prędkość 120 km/h był najszybszym w tamtych czasach autobusem na świecie.
Pojazdy typu van również odegrały ważną rolę w historii Mazdy, a flagowym modelem dla tego segmentu jest Bongo. Po raz pierwszy wprowadzone na rynek w 1966 r. jako mały samochód dostawczy z czterosuwowym silnikiem 782 cm³ montowanym z tyłu, w pierwszej generacji dostępny był również w wersji skrzyniowej i jako minibus. Nazwany na cześć gatunku antylopy – Bongo leśnego – doczekał się pięciu generacji aż do dzisiejszego modelu, który jest bliźniaczym z Toyotą HiAce.
Na przestrzeni kolejnych generacji Bongo wyróżniało tylne, centralne i przednie położenie silnika i był produkowany w wersji van, skrzyniowej, minibus lub z podwójną kabiną do zabudowy, albo w wersji z długim rozstawem osi zwanej Bongo Brawny. Znany jako seria E był oferowany na niektórych europejskich rynkach w latach 70. do 90.
Bongo Friendee, wprowadzony w Japonii w 1995 r. to ośmioosobowy minivan, który miał w opcji fabrycznie montowaną instalację kuchenki, a wersja kamper pozwalała na podniesienie miękkiego dachu, aby zrobić przestrzeń do spania.
Nowa wersja pickupa BT-50, zaprezentowanego właśnie w 100-lecie powstania Mazdy, powstała we współpracy z Isuzu. Nadwozie zaprojektowane w duchu języka KODO wprowadza dynamiczny i elegancki wygląd. Trzylitrowy silnik Diesla o mocy 190 KM w połączeniu z napędem na cztery koła pozwala dojechać w trudno dostępne miejsca, brodzić w wodzie o głębokości do 800 mm, zabrać na „pakę” tonę towaru i pociągnąć przyczepę o masie nawet do 3,5t.
Na pokładzie komfortowo wykończonej Mazdy BT-50 znajdują się najnowocześniejsze systemy bezpieczeństwa i-Activsense, a wśród nich – aktywny tempomat, układy utrzymujące samochód w pasie ruchu, obserwujące martwe pole w lusterkach wstecznych, czy ostrzegające przed nadjeżdżającymi pojazdami w czasie cofania. Samochód dostępny będzie w Australii, Nowej Zelandii i na wybranych rynkach Azji.
Współczesna Mazda to marka, która przebyła długą drogę od pojazdów użytkowych, ale sukcesy skromnych modeli Mazdy, zarabiających wraz ze swoimi właścicielami na życie, stanowi piękną i żywą historię, która jest najlepszym potwierdzeniem jak wielką ewolucję przeszła firma i jej produkty.